Onderwijs blijft de hoeksteen van ontwikkeling talent, maar moet handreiking bedrijfsleven koesteren.

Click here for English version

Terwijl de vraag naar personeel met specifieke technische en digitale vaardigheden blijft toenemen, blijken schoolverlaters en afgestudeerden die vaardigheden juist onvoldoende te hebben. Het bedrijfsleven staat te dringen om deze toekomstige werknemers bij te scholen om ze die vaardigheden te leren, zodat talenten sneller en effectiever inzetbaar zijn. Die actieve houding van bedrijven biedt hoop, maar hoe zit het met de rol van het onderwijs? Zijn onderwijsinstellingen nog wel in staat om een nieuwe generatie de juiste bagage mee te geven voor een snel veranderende arbeidsmarkt?

Sinds ik in september schreef over het belang van transfereerbare vaardigheden en digitale skills voor het dichten van de kloof tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, en het afnemende belang van alleen de vereiste diploma’s daarin, kreeg ik bezorgde vragen uit mijn omgeving. Het is fantastisch dat bedrijven het voortouw nemen in het aanleren van veelgevraagde skills. Maar zijn diploma’s in zo’n wereld echt relikwieën uit het verleden? Is de rol van ons traditionele onderwijssysteem uitgespeeld? Het antwoord op beide vragen is een volmondig ‘nee’. Integendeel. We zien nu weliswaar verschillende partijen opgestaan om de mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt aan te pakken, maar we moeten niet vergeten dat de taak van het opleiden van toekomstige werknemers vooral bij het onderwijs ligt.

Onderwijsprogramma op de schop

De vraag is alleen hoe onderwijsinstellingen die rol het beste kunnen vervullen. Een recent rapport van marktonderzoekbureau International Data Corporation (IDC) onderschrijft dat de vraag naar IT-talent blijft groeien, en dat het aan de onderwijsinstellingen is om een curriculum te ontwikkelen dat leerlingen en studenten de benodigde vaardigheden aanleert bovenop het gebruikelijke lesprogramma. Daar worstelen deze instellingen mee, met name vanwege de duizelingwekkende snelheid waarmee ontwikkelingen in de samenleving, technologie, arbeidsmarkt en het onderwijs zelf elkaar opvolgen. Een lescurriculum is daardoor snel verouderd en per definitie niet snel aan te passen.

Essentiële leerervaringen voor succesvolle carrière

Positief is dat het IDS-rapport concrete aanknopingspunten biedt om lescurricula aan te passen, op basis van leerervaringen en vaardigheden die werkgevers bestempelen als essentieel voor het goed functioneren van een werknemer. Een greep uit de onderzoeksresultaten laat zien dat 85% van de werkgevers aangaf rolspecifieke technische vaardigheden als belangrijkste succesfactor te zien. Van die rolspecifieke technische vaardigheden beschouwt 68% van de managers kernproductervaring als het meest waardevol, gevolgd door kernproductcertificering met 63%. Daarnaast vinden werkgevers specifieke cloud-skills heel belangrijke voorwaarden voor een succesvolle carrièrestart. Kort samengevat vinden werkgevers praktijkervaring en specifieke technische certificering belangrijk om succesvol te zijn op een vakgebied.

Leren om een leven lang te leren

Maar het zou onverstandig zijn om alleen naar het onderwijs te kijken door de bril van curriculumaanpassing. Onderwijsinstellingen maken de laatste jaren interessante ontwikkelingen door die hen helpen bij het vervullen van hun essentiële rol in de arbeidsmarkt. Ten eerste op het gebied van de adoptie van technologie in het lesprogramma. Als gevolg van COVID hebben zowel scholen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsopleidingen en universiteiten op korte termijn enorme stappen moeten maken om over te schakelen naar digitaal onderwijs. Zowel besturen als docenten hebben daardoor versneld ervaringen opgedaan met technologie die hen meer openstelt voor technologische ontwikkelingen en het toepassen daarvan in hun organisatie.

Daarnaast zien we bij instellingen in het beroepsonderwijs en de universiteiten dat zij, door intensievere samenwerking met bedrijven, meer kennis opdoen van de veranderende eisen aan werknemers. Zij spelen daar niet alleen op in door lesprogramma’s aan te passen, maar ook door een coachende rol aan te nemen – door actief te verwijzen naar aanbieders van relevante trainingen en instituten waar specifieke certificaten kunnen worden gehaald, leren zij studenten hoe zij zich, een leven lang, kunnen ontwikkelen.

Bedrijven perfecte partner voor onderwijs

Onderwijsinstellingen en bedrijven hebben dus beide specifieke eigenschappen, rollen en mogelijkheden die elkaar op de juiste manier moeten aanvullen om de onbalans op de arbeidsmarkt te herstellen. En die samenwerking begint langzaam maar zeker vorm te krijgen. Zo heeft Microsoft het IDC-rapport laten opstellen om onderwijsinstellingen concreet inzicht te geven waar werkgevers behoefte aan hebben. Hiermee kunnen curriculumontwikkelaars direct aan de slag, door specifieke (product-)trainingen en certificering integraal in lesprogramma’s op te nemen. Daarnaast zijn we een Shared Goals Agreement aangegaan met drie Engelse en inmiddels ook twee Nederlandse universiteiten, waarbij studenten op die universiteiten cursussen krijgen in onder andere cloud computing, AI en data science, en toegang hebben tot LinkedIn Learning, AI Business School, technologielessen, GitHub en industrie-certificaten. In een vergelijkbaar, Europa-breed programma bieden we gratis cloud-trainingen aan die studenten opleiden voor de zogenaamde Microsoft Fundamentals-certificaten.

Om terug te komen op mijn initiële vraag hoe het zit met de rol van het onderwijs in het verkleinen van de skills gap, verwijs ik graag nogmaals naar het IDC-rapport. Daarin benadrukken de onderzoekers dat het leslokaal het hart blijft vormen van de onderwijservaring. Het onderwijs is het fundament waarop specifieke vaardigheden en ervaringen gebouwd kunnen worden en dat leerlingen helpt zich sneller en behendiger aan te passen aan nieuwe technologieën. Op dat fundament kan het bedrijfsleven samen met het onderwijs wendbaar blijven op veranderende- en marktrelevante (digitale) vaardigheden voor de banen van nu én de toekomst. Microsoft ziet het als een voorrecht hier onderdeel van te zijn, maar er is veel meer slagkracht nodig om de mismatch in vaardigheden te overbruggen. Ik nodig andere bedrijven dan ook uit om zich bij deze essentiële maatschappelijke beweging aan te sluiten.