Voedselverspilling aanpakken, van boer tot bord

Terwijl het Europees Parlement de vlaggenschipstrategie ‘van boer tot bord’ heeft goedgekeurd en evenementen zoals Wereldvoedseldag in een stroomversnelling raken, komt het probleem van voedselverspilling steeds hoger op de collectieve agenda te staan. Zo vlak na de Klimaatconferentie van Glasgow 2021 is het verband tussen voedselverspilling en klimaatverandering nu sterker dan ooit, omdat experts het erover eens zijn dat de kwestie van voedselverspilling deel moet uitmaken van het voortdurende gesprek over het compenseren van koolstofemissies.

Volgens onderzoek van de VN verdween naar schatting 931 miljoen ton voedsel, of 17% van de totale hoeveelheid voedsel die beschikbaar is voor consumenten, in de afvalbakken van huishoudens, retailers, restaurants en andere foodservices.

Nog nooit was de uitdrukking ‘wat een verspilling’ zo waar!

Als iemand die lange tijd met allerlei verschillende merken en retailers heeft gewerkt en tot de kern van supply chains is doorgedrongen, kan ik duidelijk zien waar deze ontkoppeling vandaan komt. Vanuit de wens om klanten het hele jaar door keuzes te geven:

• wordt voedsel steeds vaker over langere afstanden vervoerd om breder en het hele jaar door beschikbaar te zijn.
• worden supply chains langer en gefragmenteerder om bij te blijven.
• worden aankooppatronen van consumenten niet teruggekoppeld naar producenten of leveranciers.

Marta Antonelli, hoofd onderzoek bij de Barilla Foundation en lid van de expertgroep die zich bezighoudt met ‘van boer tot bord’-strategie van de Europese Commissie, wijst erop dat duurzaamheid twee keer zo belangrijk wordt voor voedingsbedrijven nu de wereld wordt geconfronteerd met klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en uitputting van natuurlijke hulpbronnen. De marges voor duurzaamheid worden snel kleiner, waardoor de bedrijfsresultaten van voedselproducenten, distributeurs en retailers in gevaar komt, maar duurzaamheid is ook wat hun maatschappelijk draagvlak bepaalt.

Waar moet je dan beginnen om de vicieuze cirkel van voedselverspilling te doorbreken?

De waarheid is dat het probleem niet slechts één oorzaak heeft en dus ook niet één oplossing. Dit vraag om innovatie in alle delen van de voedselketen. Als consumenten kunnen we actievere keuzes maken over hoe we voedsel kopen en gebruiken, zodat we thuis minder voedsel verspillen. Als professionals in de retailsector kunnen we kijken naar de manieren waarop we technologie gebruiken om voedselsupply chains te traceren en te beheren, en hoe we inzichten gebruiken om te handelen en te innoveren.

Neem het voorbeeld van het Scandinavische foodtechbedrijf LMK Group, dat maaltijdpakketten rechtstreeks bij klanten bezorgt, zo’n 1,74 miljoen in 2020. Met een maatwerkmodel voor zelfleren, dat is gebouwd op Azure, heeft LMK voorspellingen van wat klanten waarschijnlijk gaan bestellen, tot kunst verheven. Dit betekent dat het bedrijf zijn voedselproducenten en leveranciers tot 10 weken van tevoren nauwkeurige vraagprognoses kan bieden, zodat ze geen gewassen hoeven te verbouwen die ze niet gaan gebruiken. Tegenwoordig heeft LMK minder dan 1% voedselverspilling in het productieproces, wat ongelooflijk laag is voor de levensmiddelensector.

Net zo belangrijk als weten welk voedsel wordt verbouwd en geproduceerd, is weten hoe dat voedsel van de boer naar het bord gaat. Naarmate de vraag naar ethische en duurzame supply chains blijft groeien, wordt het vermogen om succesvolle verantwoorde sourcingprogramma’s te ontwikkelen steeds belangrijker.

Microsoft-partner Transparency-One werkt samen met het toonaangevende voedingsmiddelenbedrijf Danone aan manieren om het regeneratieve landbouwprogramma van Danone uit te breiden en te versnellen. Het Transparency-One-platform maakt gebruik van een trapsgewijs toewijzingsmodel voor de supply chain dat leverancier aan leverancier koppelt op alle lagen van de supply chain. Danone kan dit model dus gebruiken om te analyseren wat leveranciers al doen en nieuwe mogelijkheden te vinden om regeneratieve landbouwpraktijken te implementeren op partnerboerderijen.

Opslag in de winkel is een andere potentiële bron van aanzienlijke verspilling. Een vriesdeur die af en toe open blijft staan, kan er bijvoorbeeld toe leiden dat tienduizenden euro’s aan voedsel bederven. Om dit soort commerciële voedselverspilling te verminderen, heeft de Deense fabrikant Danfoss een bewakingssysteem op basis van sensoren ontwikkeld om ervoor te zorgen dat koelkasten en diepvriezers in supermarkten op de juiste temperatuur blijven en het personeel wordt gewaarschuwd als de temperatuur om welke reden dan ook verandert.

Elders gebruikt de Turkse retailer Migros AI om de voorraadstatus te bewaken van groenten en fruit in de schappen en waarschuwingen te genereren over hun staat. Op deze manier kan voedsel worden ingedeeld naar prioriteit en worden gepromoot voor verkoop voordat het bederft. Op vergelijkbare manier heeft de Duitse marktleider in retailtechnologie Bizerba de subjectiviteit weggenomen bij beslissingen over wat er besteld moet worden en wat er gedaan moet worden aan overvolle schappen. Bizerba combineerde innovatieve weegtechnologie met winkelschapsystemen, wat resulteerde in schappen, en zelfbedieningsbakkerijstations, die hun eigen inventaris kunnen bewaken en controleren en, in het geval van de ovens, automatisch pretzels gaan bakken als de voorraad bijna op is. Met IOT om dynamische prijzen mogelijk te maken, kunnen producten uit volle schappen in realtime een lagere prijs krijgen, waardoor ze aantrekkelijker worden voor kopers en, nogmaals, verspilling verminderen.

Microsoft zet zich in om retailers en merken te helpen door met ze samen te werken om samen te innoveren en oplossingen van de volgende generatie te ontwikkelen om in te spelen op zakelijke kansen. Met Microsoft Cloud for Retail helpen we onze klanten een veerkrachtige supply chain op te bouwen door een gecentraliseerd systeem te creëren dat voorraadgegevens in realtime voor alle kanalen biedt. Dit vertaalt zich in slimmere orderafhandeling en optimale voorraadniveaus.

Het is duidelijk dat het traject van productie tot distributie en vervolgens consumptie zal veranderen onder invloed van innovatie en samenwerking in het hele voedselecosysteem. Een doeltreffende strategie om afval te verminderen moet rekening houden met vraag, aanbod, activiteiten en verkooppunten en hangt af van een supply chain die niet duurzaam wordt gemaakt, maar duurzaam is ontworpen.

Uiteindelijk begint het voorkomen van voedselverspilling bij elke individuele aankoopbeslissing en elke koper die zijn steentje bijdraagt. Het is ook een belangrijk onderdeel van onze gezamenlijke inspanningen als organisaties en individuen om de druk op de planeet te verminderen.