Een jaar later: het traject naar CO2-verwijdering. De voortgang van ons baanbrekende klimaatproject

Een jaar geleden kondigde Microsoft haar grootste commitment ooit met betrekking tot de klimaatcrisis aan. Zoals Satya Nadella, Amy Hood en ik in januari 2020 aankondigden, wil Microsoft als bedrijf in 2030 koolstofnegatief zijn. Dat betekent dat we in 2030 meer CO2 uit het milieu verwijderen dan uitstoten. In 2050 moet bovendien alle directe uitstoot of door elektriciteitsgebruik veroorzaakte uitstoot van Microsoft sinds de oprichting in 1975 zijn gecompenseerd.

Aangezien we deze baanbrekende belofte nu bijna een jaar geleden hebben gedaan, wil ik graag meer vertellen over onze eerste stappen en ervaringen. Ik wil ook enkele belangrijke mijlpalen aankondigen:

• Naar verwachting is de CO2-uitstoot van Microsoft in het eerste jaar gereduceerd met 6 procent, of ruwweg met 730.000 ton.
• We hebben geïnvesteerd in de verwijdering van 1,3 miljoen ton CO2 van 26 projecten over de hele wereld.
• Microsoft zet zich in voor transparantie en de gegevens in ons jaarlijkse duurzaamheidsrapport worden dan ook beoordeeld door een externe partij, de financiële dienstverlener Deloitte. Vanaf volgend boekjaar streven we ook naar een verantwoordingsplicht door de beloning van onze leider mede afhankelijk te maken van de voortgang van duurzaamheidsdoelen.

We hebben ook ons meest uitgebreide duurzaamheidsrapport ooit over 2020 gepubliceerd, dat je kunt bekijken door op de link te klikken. Dit rapport bevat een overzicht van onze inzet om niet alleen CO2-negatief maar ook waterpositief en afvalvrij te worden. Verder maken we een ’planetaire computer’ om gegevens te verzamelen waarmee de wereldwijde biodiversiteit kan worden verbeterd. In dit blog wil ik een overzicht geven van onze belangrijkste stappen sinds januari 2020 en wil ik vooral meer vertellen over de opgedane ervaringen.

Reductie van onze CO2-emissies

Allereerst hebben we natuurlijk een groot deel van het eerste jaar gewerkt aan het fundament voor de komende 10 jaar. Daarnaast hebben we in het eerste jaar ook al echte, meetbare stappen gezet met een reductie van 6% van onze CO2-uitstoot van 11,6 miljoen ton naar 10,9 miljoen ton.[1] In 2030 moet onze CO2-uitstoot met meer dan de helft zijn gereduceerd, dus als we de komende 10 jaar ons huidige reductiepercentage aanhouden of zelfs verhogen, kunnen we dit doel bereiken of zelfs nog overtreffen.

Een klein deel van onze CO2-reductie van vorig jaar is een gevolg van de wereldwijd verminderde activiteit vanwege COVID-19. Op de lange termijn is die reductie dus niet blijvend en zijn andere, meer omvangrijke stappen vereist. Daarbij heeft een versnelde overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie en CO2-reductie van onze leveranciers de hoogste prioriteit.

Als we de balans opmaken, zijn twee onderliggende veranderingen van groot belang voor snellere en verdergaande stappen. De eerste is de uitbreiding van onze interne CO2-belasting met ’scope 3-emissies’, dat wil zeggen de uitstoot door onze leveranciers en door het gebruik van onze producten door klanten. Jarenlang hebben we een interne CO2-belasting toegepast op onze scope 1- en scope 2-emissies. Daarbij moest elk Microsoft-onderdeel intern betalen (tegen een tarief van 15 dollar per ton) voor de CO2-uitstoot als gevolg van directe uitstoot, zoals reizen en elektriciteit. Aan het begin van het nieuwe boekjaar (vanaf 1 juli 2020) heeft Amy Hood onze interne CO2-belasting uitgebreid met scope 3-emissies. Er wordt eerst gestart met een laag tarief van 5 dollar per ton, maar dit wordt jaarlijks verhoogd.

Al onze teams worden hierdoor al gestimuleerd om zich te richten op hun leveranciers en de CO2-uitstoot die door hun producten wordt veroorzaakt. Mijn favoriete voorbeeld is ons team ’Devices’, dat met Microsoft Power BI een controlebeheersysteem heeft opgezet om de prestaties te kunnen volgen en om de toeleveringsketen continu te verbeteren. Zo heeft ook ons Xbox-team een nieuwe functie ontwikkeld waarmee het energieverbruik van apparaten in de stand-bystand wordt verlaagd van 15 W naar 2 W.

Deze verbeteringen verwijzen naar het langetermijneffect van de vorig jaar doorgevoerde wijziging in onze Gedragscode voor leveranciers waarmee de openbaarmaking van CO2-uitstoot verplicht wordt gesteld. Dit heeft geleid tot meer transparantie en we kunnen hierdoor beter samen met onze leveranciers werken aan de reductie van hun CO2-uitstoot. Deze gegevens vormen nu een integraal onderdeel van ons inkoopproces en onze aankoopbeslissingen.

Zoals we al aangaven in ons Duurzaamheidsrapport is er één ding dat we blijven leren van dit aspect van ons werk: de lat voor standaarden moet hoog liggen. Zoals we in januari 2020 al meldden, moeten we de werkelijke CO2-uitstoot berekenen. De huidige methoden voor het berekenen van de CO2-uitstoot zijn te onduidelijk en willekeurig. We hebben duidelijke protocollen nodig om te garanderen dat de gemelde vorderingen in een administratief overzicht ook daadwerkelijk vorderingen zijn in de echte wereld.

Ook op een ander gebied hebben we vorderingen gemaakt, die weliswaar niet opzienbarend zijn, maar wel van groot belang. De rol van contracten is namelijk van wezenlijk belang om te zorgen dat onze toeleveringsketen CO2-neutraal wordt. In de huidige contracten met leveranciers is nog niet de bijdrage voor CO2-uitstoot opgenomen, terwijl dat wel zou moeten. Daarbij is passieve aankoop niet voldoende.

Afgelopen jaar zijn we er steeds meer overtuigd geraakt dat de basis voor bijna alle vorderingen bestaat uit een combinatie van nauwkeurige standaarden, echte financiële stimulansen en effectieve, technologische maatregelen. Dankzij deze krachtige mix kunnen de vorderingen in de hele wereld worden versneld.

Verwijdering van CO2 uit het milieu

Het grote nieuws afgelopen jaar was dat Microsoft zich hard gaat maken voor CO2-verwijdering uit het milieu. We willen dan ook aankondigen dat we onlangs hebben geïnvesteerd in de verwijdering van 1,3 miljoen ton CO2 van 15 leveranciers verdeeld over 26 projecten over de hele wereld.

Deze enorme stap is tegelijkertijd ook heel bescheiden. Aan de ene kant is dit de meest omvangrijke investering in CO2-verwijdering die een bedrijf ooit heeft gedaan. Hierdoor ontstaat ook een dynamische economische markt waar de wereld behoefte aan heeft. Maar als we die stap vergelijken met de doelen die we in 2030 moeten bereiken, is dit nog maar het begin. Als we dit vergelijken met een reis naar de maan en we aan het eind van dit decennium de maan willen bereiken, zitten we nu op het punt dat een astronaut in een baan om de aarde wordt gebracht. We zitten dus op het goede pad, maar we hebben nog wel een lange weg te gaan.

Onze investeringen zijn het resultaat van een offerteaanvraag die we in juli 2020 hebben gepubliceerd, met als doel de verwijdering van 1 miljoen ton CO2. De reacties waren overweldigend en we ontvingen voorstellen voor 189 projecten van 79 kandidaten in meer dan 40 landen, waaronder voorstellen voor de verwijdering van 55 miljoen ton CO2 dit jaar.

Samen met onze externe technische en wetenschappelijke experts, Carbon Direct en Winrock International, hebben we al deze biedingen beoordeeld. De nadruk daarbij lag op de duurzaamheid en risico’s van elk verwijderingsvoorstel. De volgende vragen kwamen aan de orde: Hoe lang wordt de CO2 verwijderd? Hoeveel CO2 zou worden verwijderd zonder het project? En wat zijn de risico’s van overheveling door uitstoot naar andere gebieden?

Microsoft heeft tijdens dit proces een portfolio voor CO2-verwijdering samengesteld dat voldoet aan onze huidige behoeften en is gericht op toekomstige technologieën. We hebben ook een aantal sterke en zwakke punten vastgesteld waar de hele wereld weer zijn voordeel mee kan doen.

Allereerst de sterke punten. Dit zijn enkele belangrijke principes die het afgelopen jaar resultaat hebben opgeleverd. Hiertoe behoort ook de verplichting om CO2-reductie te combineren met CO2-verwijdering, dus het laatste is geen excuus om het eerste achterwege te laten. We hebben we daaraan gewerkt door onze eigen uitstoot te verminderen en te starten met CO2-verwijdering.

Daarnaast zouden we niet langer moeten betalen voor het voorkomen van CO2-uitstoot, maar moeten we ons richten op investeringen in de verwijdering van CO2. Wat het verschil is? Denk er maar eens na over het volgende. Bij het voorkomen van CO2-uitstoot betaal je iemand om namens jou geen CO2 uit te stoten, terwijl CO2-verwijdering inhoudt dat je iemand betaalt om namens jou CO2 te verwijderen. In de CO2-crisis is het soms nodig dat een stokje wordt gestoken voor nieuwe stappen waarmee meer CO2-uitstoot wordt veroorzaakt. Maar iemand betalen om geen CO2 uit te stoten betekent dat je iemand letterlijk betaalt om niets te doen. We weten ook dat we de klimaatcrisis niet kunnen oplossen door niets te doen, dus we moeten dit probleem groots aanpakken.

En dan nu de zwakke punten die ook niet gering zijn. In ons uitgebreidere rapport meldden we al dat er op dit moment niet echt een ecosysteem voor CO2-verwijdering is. Dit systeem moet bijna vanuit het niets wereldwijd worden opgezet op een ongekende schaal en in een extreem korte periode. Dit wordt een lastig proces waarbij integriteit, samenwerking tussen de openbare en private sector en krachtige investeringen cruciaal zijn.

We hopen dat onze offerteaanvraag bijdraagt aan iets dat veel groter is dan onszelf. We merken dat de wereld er niet alleen klaar voor is maar zelfs staat te springen om deze nieuwe markt op te bouwen. Om die reden maken we alle 189 voorstellen voor CO2-verwijdering dan ook openbaar, met uitzondering van vertrouwelijke informatie. We delen ook onze ervaringen over wat wel en niet werkt, zodat andere bedrijven hiervan kunnen profiteren om sneller CO2-neutraal te worden. Ik raad je verder aan om de whitepaper over CO2-verwijdering te lezen voor meer informatie.

Bij onze eerste stappen hebben we te maken met nog een zwak punt. Door de huidige marktsituatie en onze directe behoefte aan CO2-verwijdering, zijn bijna alle CO2-verwijderingsoplossingen waarin we kunnen investeren kortetermijn- en natuurlijke oplossingen. Het kleinste deel is afkomstig van gemengde, middellange termijnoplossingen of nog onzekere inzet op technologieoplossingen op de lange termijn.

Als we deze klus vergelijken met een reis naar de maan, dan is dit niet de raket die ons naar de maan brengt. De wereld moet echt aanzienlijk krachtigere technologische oplossingen ontwikkelen dan de momenteel beschikbare oplossingen. Daarom hebben we vorig jaar ook 1 miljard dollar geïnvesteerd in ons Climate Innovation Fund, waarmee nu wordt geïnvesteerd in nieuwe technologieën zoals directe filtering van CO2 uit de lucht. Maar er zijn nog veel meer investeringen van de private, openbare en goededoelensector nodig. We zijn zeker enthousiast over de toenemende investeringen op dit gebied en het leiderschap van de Europese Unie, de Verenigde Staten en andere regeringen, maar dit is nog maar het begin.

Meer transparantie en verantwoordingsplicht

Een ander thema dat wereldwijd steeds belangrijker wordt, is natuurlijk de behoefte aan organisaties die een methode voor transparantie en verantwoordingsplicht opzetten, zodat iedereen bij de les blijft. Het Green Deal-initiatief van de Europese Unie is hiervan een mooi voorbeeld. En wij zetten nu ook twee stappen om Microsoft in die richting te sturen.

We streven allereerst naar transparantie en hebben onze CO2-, afval- en ecosysteemgegevens gepubliceerd in ons duurzaamheidsrapport, dat is beoordeeld door een externe partij. We verplichten onszelf er ook toe om onze toekomstige rapporten te laten beoordelen door Deloitte.

Ten tweede wordt de beloning van bestuurders vanaf ons volgende boekjaar (vanaf juli 2021) mede afhankelijk van de voortgang van duurzaamheidsdoelen. Dit wordt toegevoegd aan ons vanaf 2016 geldende beleid om een deel van de beloning van bestuurders te koppelen aan milieu-, sociale en beheerresultaten die beginnen met de behaalde diversiteitsdoelen. Tussen nu en juli 2021 worden deze wijzigingen geëvalueerd, beoordeeld en goedgekeurd door de beloningencommissie van de Raad van bestuur van Microsoft. Dit is van toepassing op de beloning van de leden van het hogere management van het bedrijf, waaronder CEO Satya Nadella.

Blik op de toekomst

Als we vooruitkijken, wacht ons een enorme uitdaging maar er zijn ook steeds meer kansen op vooruitgang. Vorig jaar zijn veel bedrijven over de hele wereld nieuwe duurzaamheidsinitiatieven gestart en we zagen een aanzienlijke toename van klimaatneutrale initiatieven van onder andere Starbucks, Maersk, Cemex, Unilever, Amazon, Apple, Google en Stripe.

Investeerders en aandeelhouders vragen in toenemende mate om dit soort wijzigingen of dwingen dit zelfs af. CEO Larry Fink van BlackRock omschreef dit onlangs als volgt: “We weten dat klimaatrisico ook een investeringsrisico inhoudt. Maar we denken ook dat de klimaattransitie ongekende investeringsmogelijkheden biedt.” Het kapitalisme wordt wereldwijd steeds meer aangewend voor investeringen van de private sector om de klimaatcrisis aan te pakken. Hierdoor is de kans groot dat de inzet van bedrijven ook in de toekomst wordt doorgezet en geen tijdelijke opleving is.

De geopolitiek op het gebied van CO2 wordt ook verbeterd. Als bedrijf zijn we trouw gebleven aan het Klimaatakkoord van Parijs en we zijn verheugd dat de Amerikaanse regering ook weer meedoet. Er is een reële kans op een vernieuwd en krachtig trans-Atlantisch partnerschap tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. Zowel in Brussel als Washington ligt de focus niet alleen steeds meer op CO2-reductie, maar ook op de aanpak van milieurechtvaardigheid en de behoefte aan een juiste transitie naar een klimaatneutrale toekomst, een principe dat we als bedrijf ook opnemen in onze activiteiten.

De nauwere trans-Atlantische samenwerking is duidelijk nog maar het begin. Er is geen enkel ander thema dat om zo’n consistente en uitgebreide multilaterale samenwerking vraagt als het thema duurzaamheid. En zelfs in een zo verdeelde wereld gloort er nu hoop aan de horizon dat elke regering hiermee aan de slag gaat.

In het afgelopen jaar hebben we ook geleerd dat kennis cruciaal is bij de aanpak van de CO2-crisis en dat we nog heel veel moeten leren. In de volgende 30 jaar hebben we behoefte aan nieuwe investeringen, samenwerking en baanbrekende technologie, die vergelijkbaar is met toen de mens een halve eeuw geleden voor het eerst voet op de maan zette.

Om stappen vooruit te maken, moeten mensen ook met elkaar in gesprek gaan. We leren het meest van elkaar door mensen uit verschillende disciplines bijeen te brengen, want het beste idee komst meestal uit onverwachte hoek. We zijn verheugd dat Bill Gates zelfs nog meer doet om het wereldwijde gesprek te ontketenen met de publicatie van zijn binnenkort verkrijgbare boek How to Avoid a Climate Disaster. We hebben het afgelopen jaar dan ook veel van Bill en van de lessen in het concept van zijn boek geleerd.

Uit ervaring weten we dat een boek niet alleen bestaat uit woorden op een pagina, maar ook een platform is om het gesprek aan te gaan. En dit gesprek moet de wereld ook echt aangaan.

[1] Aangezien het boekjaar en kalenderjaar niet overeenkomen bij de administratie van CO2-uitstoot, kunnen de gecontroleerde aantallen in ons jaarrapport enigszins afwijken van de schattingen in het blog.