Soevereiniteit in de cloud: Hoe Microsoft samenwerkt met overheden om digitale soevereiniteit en strategische autonomie te bevorderen

De snelle vooruitgang van AI-gedreven innovatie en automatisering biedt overheden ongekende kansen om de kracht van moderne cloudtechnologie te benutten. Deze ontwikkelingen maken efficiëntere en effectievere dienstverlening mogelijk aan zowel burgers als medewerkers maar verandert ook hoe we leven, werken en zakendoen. Tegelijkertijd groeit de behoefte van overheden, organisaties en burgers om de controle te behouden over gevoelige gegevens, wat het belang van digitale soevereiniteit benadrukt. 

Digitale soevereiniteit verwijst naar het vermogen van een overheid of organisatie om controle te behouden over haar gegevens en digitale infrastructuur. Overheden willen terecht een digitale omgeving die aansluit bij lokale culturele normen en hun digitale ecosystemen vormgeven in lijn met strategische nationale belangen. In Nederland heerst de overtuiging dat afhankelijkheid van Amerikaanse bedrijven, zoals Microsoft, de mogelijkheid belemmert  om volledige autonomie te behouden. Maar is dat eigenlijk wel zo? Bij Microsoft hebben we er een andere kijk op. 

De rol van de cloud in soevereiniteit en innovatie 

Digitale soevereiniteit wordt vaak gepresenteerd als een keuze tussen hyperscalers en lokale cloudoplossingen, maar dat is te smal gedacht. De echte uitdaging ligt in hoe we strategisch samenwerken om innovatie en regelgeving in balans te brengen. Traditionele on-premises IT-systemen duur zijn in beheer en missen de schaalvoordelen, beveiliging en innovatiekracht . Uit onderzoek blijkt keer op keer dat moderne cloudoplossingen cruciaal zijn voor de innovatie, concurrentiekracht, veiligheid en duurzame economische groei van Nederland en Europa. Een evenwichtige aanpak, waarin technologische vooruitgang en harde afspraken hand in hand gaan, is essentieel om digitale autonomie te waarborgen zonder de voordelen van innovatie te verliezen. 

Hyperscale cloudoplossingen, zoals die van Microsoft, bieden organisaties schaalbare innovatie, veilige, efficiëntie en kosteneffectieve toegang tot geavanceerde cloudtechnologieën. Ze verwerken dagelijks biljoenen beveiligingssignalen, waardoor ze unieke dreigingsinzichten genereren en proactieve beveiligingsmaatregelen kunnen implementeren. Tegelijkertijd besparen organisaties op dure hardware en onderhoud, terwijl ze altijd beschikken over de nieuwste technologieën. Bij een multi-regio cloud strategie, kun je uitwijken wanneer er sprake is van uitval door oorlog of natuurrampen. Deze combinatie van schaal, beveiliging, weerbaarheid en innovatie is alleen haalbaar met de infrastructuur en expertise van een hyperscale cloudprovider. 

Begrip voor bezorgdheid over autonomie 

Wij begrijpen de zorgen die voortkomen uit het politieke landschap en erkennen de wens van de Nederlandse overheid om autonomie over haar gegevens te behouden. Ware soevereiniteit gaat echter verder dan alleen gegevenscontrole en geografie—het omvat ook eigenaarschap van digitale infrastructuur binnen een soevereine cloud, waarbij samenwerking tussen gebruikers en de cloudprovider essentieel is. Daarom hebben we Microsoft Cloud for Sovereignty ontwikkeld, waarmee overheden en organisaties controle krijgen over gegevensverwerking en -toegang, terwijl ze profiteren van de nieuwste innovaties op het gebied van beveiliging en privacy. 

Het vanaf nul opbouwen van een lokale cloudinfrastructuur is echter niet realistisch of tijdig. Technologie ontwikkelt zich in een ongekend tempo, en Nederland loopt het risico achterop te raken terwijl andere landen sneller AI- en cloudinnovaties omarmen. Deze vertraging belemmert nationale welvaart en concurrentievermogen. Nederland heeft bijvoorbeeld al een lagere AI-adoptiegraad laten zien in vergelijking met buurlanden en andere wereldleiders. 

Misverstanden weerleggen: De CLOUD Act en gegevensbeveiliging 

Een terugkerend argument tegen het gebruik van Amerikaanse cloudproviders is het vermeende risico van buitenlandse toegang tot Nederlandse gegevens onder de CLOUD Act. Uit een onderzoek dat in opdracht van het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) is uitgevoerd, blijkt dat hoewel theoretisch mogelijk, de kans dat de Amerikaanse overheid via de CLOUD Act toegang krijgt tot Europese gegevens in de praktijk zeer klein is. 

Soevereiniteit draait niet alleen om geografische gegevensopslag. Het simpelweg vereisen van gegevensopslag binnen een specifieke locatie biedt geen garantie voor veiligheid en kan zelfs  kwetsbaarheden voor fysieke en digitale aanvallen vergroten. In plaats daarvan ligt de kracht van echte digitale bescherming in  robuuste cloudarchitecturen—ondersteund door geavanceerde dreigingsdetectie, encryptie en wereldwijde dreigingsinformatie. 

Microsoft volgt 1.500 wereldwijde dreigingsactoren, blokkeert 7.000 wachtwoordaanvallen per seconde, en blijft verdedigingsmechanismen verbeteren tegen opkomende bedreigingen, waaronder aanvallen door staten. Tegen 2027 wordt verwacht dat 95% van de landen te maken krijgt met significante aanvallen waarbij generatieve AI wordt gebruikt. Het opzetten van een lokale cloudinfrastructuur vermindert deze risico’s niet; het beperkt juist de toegang tot geavanceerde beveiliging en vertraagt innovatie. 

Samenwerken voor een veilige, soevereine toekomst 

De Nederlandse overheid moet haar visie op soevereiniteit verduidelijken, zodat partners zoals Microsoft hun diensten kunnen afstemmen op deze vereisten. Wij zijn vastberaden om Nederland te helpen veilig te innoveren en controle over digitale activa te behouden. Met de juiste samenwerking kunnen we de behoefte aan autonomie balanceren met de voordelen van wereldwijde cloudinnovatie, en zo zorgen voor een veilige en welvarende digitale toekomst voor Nederland.