Een nieuwe kijk op onderwijs: van leren op afstand naar hybride leren

De COVID-19-pandemie heeft geleid tot een stortvloed aan reacties van diverse individuen en groepen over hoe het onderwijs getransformeerd kan worden. We kwamen tot de ontdekking dat er belangstelling bestaat voor de vraag: “Hoe kunnen we het best de nieuwe mogelijkheden aangrijpen die deze disruptie met zich meebrengt?” Wat mensen hard nodig hebben, zijn mogelijkheden om samen te werken en trajecten te vinden die het leren voor leerlingen, studenten en leraren kunnen verrijken om tot nieuwe manieren van leren te komen die tot betere resultaten leiden. 

In de paper stellen we dat de oplossingen binnen handbereik liggen. We hebben de mogelijkheid de huidige problemen op creatieve wijze aan te pakken en te leren van deze ervaring met leren op afstand, terwijl we een brug slaan naar een nieuw onderwijssysteem. 

We schetsen een strategie waarmee we in drie fasen van deze crisis naar een toekomstgericht systeem kunnen gaan: 

Fase 1: 

De disruptie staat voor de initiële reacties op de eerste schoolsluitingen en de lessen die zijn geleerd in deze periode. Naarmate scholen met de disruptieve fase te kampen kregen, navigeerden ze door drie zones: de onzekerheidszone, de leerzone en de groeizone (zie pagina 3-4 van de paper). De zones zijn niet begrensd of gescheiden en volgen elkaar mogelijk niet eens op, maar de vragen die in elke zone gesteld worden, vormen een lens die door de medewerkers en leraren kan worden gebruikt om te signaleren waar ze zich bevinden en waar ze actie kunnen ondernemen. 

Fase 2: 

De overgang schetst manieren waarop heropeningsplannen kunnen worden gemaakt terwijl de pandemie nog steeds voor onzekerheid zorgt. Naarmate steeds meer scholen opengaan, is flexibiliteit van fundamenteel belang. Het nieuwe normaal kan namelijk een combinatie van leren op afstand en fysiek onderwijs omvatten. Er zijn vier belangrijke richtlijnen voor de aanpak van de overgangsfase: 

• Let op het welzijn
• Denk na over opgedane ervaringen
• Zorg voor een goed beheer van veiligheid en activiteiten
• Stuur de onderwijsagenda

Fase 3:

Een nieuwe kijk zorgt voor een visie waarmee alle leerlingen en studenten zich goed kunnen ontwikkelen en vaardigheden kunnen opdoen waarmee ze met verandering leren omgaan. Deze fase is gebaseerd op de beste traditionele benaderingen, innovatieve praktijken en inzichten in leren op afstand om nieuwe, flexibele, hybride leermodellen vorm te geven. In deze onzekere tijd is de vraag welk soort onderwijs is vereist voor 2020 en verder. Als we het leerproces opnieuw willen vormgeven, moeten we nadenken over wat we weten over educatie, onze leerlingen en studenten, de nieuwe rol van technologie en de complexiteit van een onzekere toekomst. Er zijn zes belangrijke vragen die diepgaande reflectie kunnen bevorderen en kunnen worden gebruikt om iedereen te betrekken die deel van de oplossing zal moeten uitmaken: 

1. Welke kennis, vaardigheden en eigenschappen hebben onze leerlingen en studenten nodig om te groeien in deze complexe wereld? 
2. Welk soort onderwijs is nodig voor deze huidige en toekomstige complexiteit? 
3. Hoe garanderen we gelijkheid? 
4. Hoe letten we op welzijn? 
5. Wat hebben we geleerd van leren op afstand? 
6. Hoe kan technologie het best worden ingezet voor toekomstig onderwijs?  

Nu we nieuwe manieren van leren beginnen te overwegen, blijkt dat veel van ons de gelegenheid willen aangrijpen om het concept van onderwijs op basis van lessen en studieboeken te veranderen. In plaats daarvan wordt er gepleit voor nieuwe manieren die boeiend zijn en leerlingen en studenten meer authentieke en zinvolle leermomenten bieden. Een voorbeeld van een nieuw concept is het verdiepend leren (‘Deep Learning’). Verdiepende leerervaringen leveren lessen op die de leerlingen en studenten een leven lang bijblijven. Ze zijn sterk gepersonaliseerd, vragen om samenwerking, zijn gericht op de leerlingen en studenten en zijn intrinsiek motiverend, doordat er onderwerpen worden aangesneden die voor hen daadwerkelijk van belang zijn. Wanneer alle leerlingen en studenten als bijdragers en veranderaars in leeromgevingen worden opgenomen, ontwikkelen ze een gevoel van doelgerichtheid. In dit leer-gecentreerde model ligt de nadruk op relaties en betrokkenheid, maar ook op inspraak, keuzes en keuzevrijheid. 

Hoe ziet hoogwaardig onderwijs eruit in de nieuwe hybride omgeving? Technologie is prominent aanwezig en staat in dienst van welzijn en leren. Tijdens de disruptieve en overgangsfase is technologie cruciaal om zowel de samenleving als leerlingen en studenten met elkaar te verbinden. Er is gebleken dat technologie op een krachtiger manier kan worden ingezet wanneer die zich ontwikkelt van simpelweg gebruiken naar een instrument voor samenwerking, ontdekking, begrip en actie. Welzijn (mentaal en fysiek) en de bijbehorende relaties vormen op hun beurt een stevige basis voor onderwijs. En het leren zelf zal zich ontwikkelen en voortbouwen op het gevoel van betekenis onder kinderen en jongeren, zodat zij een bijdrage leveren aan een betere wereld voor henzelf en anderen. 

Elk kind heeft een goede opleiding nodig en verdient die ook. Er is wereldwijd een groeiend besef dat onderwijsstelsels verbeterd moeten worden en dat er nieuwe benaderingen moeten worden uitgeprobeerd om die belofte waar te maken. Om het welzijn en de schoolprestaties van alle leerlingen en studenten te helpen garanderen, moeten we onder meer curricula, onderwijs- en beoordelingspraktijken en de rol van leraren en leerlingen/studenten in de leeromgeving opnieuw vormgeven. 

Wij zijn van mening dat de plotselinge wereldwijde verschuiving naar leren op afstand – hoewel enorm lastig – schoolleiders en leraren ertoe heeft aangezet diep na te denken over wat het best werkt voor leerlingen en studenten en welke innovaties moeten worden opgepakt. Dit kan op zijn beurt leiden tot opwaartse druk voor belangrijke beleidswijzigingen. Het vraagt creativiteit en veel werk om deze veranderingen te stimuleren terwijl het onderwijs het welzijn van zowel jongeren als leraren dient te waarborgen. Door dit soort transformatie na te streven, streven we naar een betere toekomst voor de samenleving. Het is belangrijk dat we daar goed bij stil staan en naar handelen. 

Voor een beter begrip van deze actuele kwestie raden we iedereen aan de volledige paper te downloaden. We hopen dat deze je kan helpen een nieuwe en toekomstgerichte blik op het onderwijs te ontwikkelen.